Chân dung thế hệ tiêu dùng @

Dám nghĩ, dám làm

Thế hệ 8X, 9X không trải qua những năm tháng chiến tranh hay khó khăn của thời bao cấp, thêm vào đó, họ thường xuyên chứng kiến nhiều trường hợp thành công trong cuộc sống khiến họ thấy cuộc sống trở nên đơn giản hơn. Được sự hậu rất lớn từ kinh tế gia đình, những người trẻ càng trở nên quyết đoán và liều lĩnh. Họ có tư duy rõ ràng, mạnh mẽ trong việc đưa ra quyết định. Không thích học ngành này thì chuyển sang ngành khác. Có ý tưởng thì chẳng ngần ngại bắt tay vào kinh doanh… Cho dù có bị xem là điên rồ hay ngược đời vẫn không làm họ chùn bước mà còn xem là cơ hội để tạo ra sự khác biệt. Không sợ sai, không sợ thất bại, dám chấp nhận đương đầu với thử thách, thậm chí thất bại để vương lên và sống hết mình cho ước mơ, hoài bảo.

Chìa khóa: Để tận dụng được xu hướng này, doanh nghiệp cần tạo ra những sân chơi mang tính thử thách cho giới trẻ. Các cuộc thi như “thắp sáng tài năng kinh doanh trẻ”, “Nhà doanh nghiệp tương lai”… đã và sẽ tiếp tục cơ hội để các doanh nghiệp lựa chọn những nhân tài cho mình.

Năng động, sáng tạo

Được nuôi dưỡng tốt hơn, phát triển cả thể chất lẫn trí tuệ, lại có cơ hội tiếp xúc với nhiều nguồn thông tin và các nền văn hóa, xã hội khác nhau đã giúp giới trẻ trở nên năng động và sáng tạo trong nhiều lĩnh vực hoạt động. “Nước mía siêu sạch”, “Dịch vụ tình yêu”, “Áo tự thiết kế”…là những phát minh tiêu biểu cho những bộ óc tuổi teen. Những giám đốc thành đạt ở lứa tuổi mười tám, đôi mươi ngày nay không phải là chuyện hiếm có.

Niềm đam mê và khát vọng khiến những người trẻ không dễ bằng lòng với những gì sẵn có và luôn khám phá bỏ khuôn mẫu hay lối mòn để tìm tòi những điều mới mẻ hơn. Mong muốn hoàn thiện bản thân cộng thêm nhu cầu khẳng định cái tôi thôi thúc họ thể hiện sự sáng tạo với tất cả mọi người. Những câu như “Tôi muốn khác cả mình của ngày hôm qua”, “Sáng tạo không giới hạn”…được xem là tuyên ngôn của giới trẻ ngày nay.

Chìa khóa: Nhiều doanh nghiệp đã sớm tận dụng khuynh hướng này bằng cách tổ chức những cuộc thi như thiết kế logo, sáng tạo slogan, tìm đoạn kết cho một câu chuyện…để tạo sân chơi khẳng định mình cho giới trẻ.

Hồ hởi với cái mới

Microsoft vừa trình làng ứng dụng gì, laptop siêu mỏng vừa ra là của hãng nào, máy ảnh mới nhất là mấy chấm, tính năng mới nhất của điện thoại là gì…dường như chẳng có gì xuất hiện trên thế giới mà giới trẻ Việt Nam lại không biết. Giới trẻ tiếp cận và thích ghi với cái mới một cách nhanh chóng, dễ dàng. Việc tạo ra cái mới là cơ hội nhưng cũng chính là những thách thức đối với mỗi doanh nghiệp, 8X,9X cũng là những thế hệ đầu tiên sinh ra trong nền kinh tế thị trường thực sự, được tiếp xúc với thương hiệu và quảng cáo. Họ chính là những người mang tin tức tiêu dùng đến cho gia đình và có ảnh hưởng đến quyết định tiêu dùng của cha mẹ nên việc thông tin và lôi cuốn họ là một điều cần thiết.

Chìa khóa: Đầu tư nhiều hơn cho công tác nghiên cứu và phát triển sản phẩm, sáng tạo hơn trong các chiến dịch quảng bá là những yêu cầu tất yếu với các doanh nghiệp hiện nay. Thêm nữa, do tâm lý chưa ổn định hay thay đổi nên đối tượng này dễ rơi vào tình trạng “cả thèm chóng chán” làm cho các doanh nghiệp lại càng phải quay cuồng hơn trong đổi mới.

Xa giá trị gia đình, thân với cộng đồng mạng

Trong một cuộc khảo sát của Cimigo năm 2008, có hơn 50% số người được hỏi rằng tiền là điều quan trọng nhất trong cuộc sống và bảy trong mười tin rằng thành công được xác định bởi công việc. Người ta tìm mọi cách để thành công trong thời gian ngắn nhất và ngày càng ít có thời gian quan tâm tới gia đình. 65% số người được hỏi thậm chí không có thời gian đi ra ngoài với gia đình dù chỉ một lần trong tuần. Sự xa rời giữa các thành viên trong gia đình đã tạo ra khoảng cách ngày càng lớn giữa các thế hệ. Giới trẻ ngày càng cảm thấy cô đơn và tìm kiếm chia sẻ qua việc kết bạn và tham gia vào các cộng đồng trên mạng.

Internet đã giúp giới trẻ tiếp cận với nhiều thông tin và xu hướng mới dẫn đến sự biến đổi nhanh chóng, phức tạp trong tư tưởng mà các bậc cha mẹ bận rộn khó có thể bắt kịp. Mối quan hệ gia đình lỏng lẻo thúc đẩy những giới trẻ tìm kiếm và tạo dựng những mối quan hệ bên ngoài nhiều hơn.

Chìa khóa: Đây là cơ hội cho ngành giáo dục và giải trí phát triển mạnh. Cơ hội du học và game online mới, mạng xã hội…đã và sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa nếu đáp ứng đúng nhu cầu tìm kiếm sự chia sẻ của giới trẻ.

Đòi hỏi cao và ích kỷ hơn

Không chỉ khao khát thành công, người Việt Nam còn thích thể hiện sự thành đạt của mình qua việc mua sắm các vật dụng đắt tiền chăm lo cho con cái. Theo số liệu của TNS, 75% người Việt Nam sẵn sàng chi tiền cho những thứ con cái yêu cầu. Cho con hưởng những điều kiện nuôi dưỡng, giáo dục và giải trí tốt nhất thể hiện niềm hạnh phúc và tự hào của cha mẹ. Theo nghiên cứu của FTA năm 2007, 87% những người được khảo sát ở thế hệ 8X ở Hà Nội và TP.HCM có sử dụng điện thoại di động, 77% sở hữu xe máy, 69% có máy tính cá nhân, 21% có máy nghe nhạc MP3…cho thấy cuộc sống vật chất của giới trẻ ngày một đầy đú hơn.

Tuy vậy, sự sung túc lại khiến giới trẻ được nuông chiều và thích hưởng thụ hơn. Cuộc sống an nhàn trong sự bao bọc của gia đình làm không ít giới trẻ trở nên ích kỷ và có tâm lý tự mãn, ý lại.

Chìa khóa: Các đòi hỏi ngày một cao buộc các nhãn hàng phải quan tâm đến nhiều yếu tố hơn từ chất lượng, thẩm mỹ đến các giá trị cộng thêm như sự độc đoán, tiện lợi, khẳng định cá tính, đẳng cấp… mới mong đáp ứng được người tiêu dùng ngày càng trở nên phức tạp và khó tính này.

Sống theo trào lưu và dễ bị tác động

Phim Hàn Quốc chiếu trên tivi, nhân vật chính mặc một chiếc quần độc đáo, hay có mái tóc khác lạ chỉ ngày hôm sau, trên đường phố Sài Gòn hay Hà Nội đã xuất hiện những hình mẫu y chang. Sự phát triển của truyền thông đã xóa nhà khoảng cách địa lý giữa các quốc gia và giữa các vùng miền trong một lãnh thổ, khiến cho đời sống của giới trẻ Việt rất gần với thế giới. Tâm lý đám đông cộng với sự chưa chín chắn trong suy nghĩ khiến giới trẻ dễ bị tác động, lôi kéo. Nỗi lo sợ bị “tụt hậu” so với bạn bè cùng với định hướng thẩm mỹ lệch lạc khiến nhiều trào lưu đã được thổi phồng thành “nghệ thuật”, từ thú nuôi chuột Hamster, nhảy dù, đến đua thuyền hay độ xe… Sự nông nổi và lối sống đơn giản, ngại suy nghĩ phân tích vấn đề dẫn đến làn sóng tiêu cực, đi ngược với văn hóa và giá trị sống. Tuy nhiên, sành điệu, cá tính, thời thượng… là những phong cách sống đang được nhiều bạn bè theo đuổi. Theo nghiên cứu mới nhất của TNS Vietcycle, 62% người trẻ tuổi (15-25) thích sắm hàng hiệu, con số này cao hơn nhiều so với những người trưởng thành .

Chìa khóa: Tranh thủ những trào lưu hiện có là cách phổ biến được các nhãn hàng áp dụng để tiếp cận giới trẻ. Xu hướng quảng bá sản phẩm hướng đến cái tôi của mỗi cá nhân thời gian qua là một minh chứng rõ nét. Khó khăn hơn, nhưng cũng thành công nổi trội hơn là những nhãn hàng mạnh dạn tạo ra trào lưu mới được xã hội ủng hộ và giới trẻ quan tâm.

Khẳng định cái tôi

Nhu cầu thể hiện bản thân khiến người trẻ tìm muôn vàng cách để trở nên nổi tiếng. Tích cực thì dựa vào tài năng, phong cách, cá tính. Những người không có bản lĩnh thì săn hàng độc, chạy theo mốt mới…Liều lĩnh hơn thì viết blog giật gân, tuyên ngôn gây shock, lan truyền clip nóng trên mạng, tự làm hại thân thể mình… Do thiếu những kỹ năng chọn lựa giá trị và ánh hào quang từ sự nổi tiếng khiến giới trẻ mù quáng làm mọi cách trở nên nổi bật. Rất nhiều người trẻ sẵn sàng trả mọi giá trở thành “hot  boy, hot girl”.

Chìa khóa: Để tránh rủi ro và nhận được sự ủng hộ của xã hội, doanh nghiệp nên khuyến khích những hoạt động thể hiện cái tôi gắn với cộng đồng, với những hoạt động ý nghĩa.

Cởi mở hơn về tình dục

Đón nhận một luồng gió mới, ào ạt như vụ bão khiến giới trẻ mang ý tưởng tự do, phóng khoáng về tất cả mọi thứ, nhất là tình dục. Họ không ngừng tìm kiếm thông tin để giải tỏa “cơn khát” khám phá giới tính. Những tin tức, chủ đề về sex có khi còn được quan tâm hơn những vấn đề thời sự nóng bỏng khác. Các trào lưu như ăn mặc thiếu vải, chụp hình tự sướng, hẹn hò qua mạng, viết blog kể chuyện tình dục, tình yêu, sống thử… nhanh chóng trở thành “mốt” và làn truyền mạnh mẽ nhờ dự góp sức của công nghệ và các phương tiện truyền thông.

Chìa khóa: Đây là một xu hướng rất hấp dẫn nhưng cũng đầy rủi ro để các doanh nghiệp tiếp cận giới trẻ. Thực tế, đã có không ít nhãn hàng thành công trong việc khai thác chủ đề về tình yêu cũng như sự hấp dẫn về giới tính qua những hình ảnh gợi cảm nhưng ở mức độ có chừng mực và được xã hội chấp nhận. Cũng có doanh nghiệp đi xa hơn khi thực hiện những chiến dịch để tuyên truyền và giáo dục lối sốn lành mạnh cho giới trẻ, giúp giới trẻ hiểu đúng về vấn đề giới tính.