Cho dù bạn đã làm việc hết mình, thì đôi lúc các thoả thuận tồi vẫn xuất hiện. Khi đó, bạn hãy tự đặt ra cho bản thân những câu hỏi nghiêm khắc như: Sai lầm của bạn ở mức độ nào? Phong cách giao tiếp của bạn đã phù hợp chưa? Bạn có bỏ sót điều gì không? Bạn có thể rút ra kinh nghiệm gì cho những lần tiếp theo? Điều quan trọng là bạn cần suy nghĩ sâu xa và thấu đáo. Nguyên nhân của những sai lầm ở đâu? Bạn có để mình bị thuyết phục dễ dàng không? Bạn quá tham lam chăng? Hay là bạn đã để những ấn tượng chủ quan cá nhân xen vào quyết định của mình? Nếu có thể, hãy nhờ một người mà bạn tin tưởng giúp bạn mổ xẻ vấn đề.
haitvonline xin tiếp tục giới thiệu đến bạn đọc Phần 5 – Hoàn thiện các kỹ năng đàm phán của bạn trong loạt bài "100 điều doanh nhân trẻ cần biết"
21. Điều tốt đẹp có thể đến từ những thoả thuận tồi
Tất cả chúng ta đều đã từng có những thỏa thuận “không thể tệ hơn”. Kỹ năng đàm phán có thể không được dạy một cách bài bản ở trường lớp, nhưng đây lại là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà bạn cần trau dồi trong cuộc sống, đặc biệt là trong thế giới kinh doanh, nơi mà những người thành đạt luôn được tôn vinh. Kỹ năng đàm phán của bạn sẽ tác động trực tiếp tới thu nhập, các mối quan hệ và cuối cùng là mục đích của bạn. Đó là lý do tại sao những thoả thuận tồi có thể sẽ để lại những hậu quả khó quên.
Cho dù bạn đã làm việc hết mình, thì đôi lúc các thoả thuận tồi vẫn xuất hiện. Khi đó, bạn hãy tự đặt ra cho bản thân những câu hỏi nghiêm khắc như: Sai lầm của bạn ở mức độ nào? Phong cách giao tiếp của bạn đã phù hợp chưa? Bạn có bỏ sót điều gì không? Bạn có thể rút ra kinh nghiệm gì cho những lần tiếp theo?. Điều quan trọng là bạn cần suy nghĩ sâu xa và thấu đáo. Nguyên nhân của những sai lầm ở đâu? Bạn có để mình bị thuyết phục dễ dàng không? Bạn quá tham lam chăng? Hay là bạn đã để những ấn tượng chủ quan cá nhân xen vào quyết định của mình? Nếu có thể, hãy nhờ một người mà bạn tin tưởng giúp bạn mổ xẻ vấn đề.
22. Hãy dẻo dai và bền chí
Sự dẻo dai trong đàm phán có thể được gọi một cách đơn giản hơn là “sự gan lỳ”. Đó là một kỹ năng mà bạn cần học. Khi bạn bị buộc phải tỏ ra mạnh mẽ, kiên quyết trong đàm phán, bạn hãy nghĩ đến những điều dưới đây:
– Đừng nói quá nhiều. Hãy trình bày quan điểm của bạn một cách ngắn gọn và súc tích. Bạn càng nói ít bao nhiêu, bạn càng ít tiết lộ về bản thân bấy nhiêu. Bạn càng nói ít bao nhiêu, bạn càng có thời gian để lắng nghe và tìm hiểu về đối tác bấy nhiêu, và như vậy, cơ hội sẽ đến với bạn nhiều hơn.
– Chỉ nhượng bộ trong trường hợp hãn hữu. Điều này có thể tạo ra cho bạn vị thế mạnh mẽ hơn so với đối tác đàm phán. Nếu bạn phải nhượng bộ, hãy nhượng bộ một chút thôi, và đổi lại, bạn hãy đòi hỏi thêm ở đối tác một điều gì đó.
– Hãy kiên định. Không hẳn là bạn sẽ nói “Không”. Nếu bạn chưa đưa ra quyết định cuối cùng, thì hãy để đối tác đàm phán của bạn cảm thấy như họ đang đối mặt với một bức tường thành vững chắc. Bạn sẽ không bị xem như một kẻ nông cạn và ngớ ngẩn, khi bạn có những giải thích hợp lý.
– Đảm bảo mọi việc tiến triển tốt. Đừng để các đối tác đàm phán xem thường bạn. Nếu vấn đề có thể được giải quyết, bạn hãy giải quyết ngay. Trong đàm phán, bạn cần thể hiện tính năng động, thực tế và hiệu quả. Đối tác đàm phán của bạn sẽ cảm thấy rằng thời gian đối với bạn là vô cùng quý giá và rằng bạn không thể chấp nhận những điều ngốc nghếch.
– Luôn tập trung. Trong các cuộc đàm phán chi tiết, sự kiên định và bền bỉ luôn là những vũ khí vô giá – chiến thắng sẽ dành cho người “gan lỳ” hơn. Người cuối cùng đứng dậy khỏi bàn đàm phám là người có khả năng tập trung tuyệt vời nhất.
23. Mặt trái của những buổi đàm phán
Dù với bất cứ lý do gì, thì các thoả thuận luôn dẫn tới một hậu quả xấu nào đó. Sự phân hoá quan điểm sẽ khiến các bên chỉ trích lẫn nhau, giữa các “cái tôi” cá nhân sẽ có thể xảy ra xung đột… Những vấn đề như vậy thường không thể tránh khỏi trong đàm phán kinh doanh. Bạn hãy tìm hiểu để sớm nhận ra căn bệnh đó. Bạn thấy được những dấu hiệu gì ở đối tác ngay từ lần tiếp xúc đầu tiên? Có thể ai đó đang tìm cách lừa phỉnh bạn, nhưng đôi khi bạn lại thông minh hơn những gì bạn tự nghĩ về mình. Hãy chờ đối phương đưa ra những yêu cầu ngớ ngẩn hay vô lý nào đó. Hãy chăm chú lắng nghe những điều các chuyên gia của bạn nói về họ. Đặc biệt, bạn hãy tìm kiếm những điểm yếu của đối phương để làm lợi thế cho mình.
Hãy coi các cuộc đàm phán phức tạp là sự thử thách. Kinh nghiệm sẽ giúp bạn đối phó tốt hơn với mọi đối tượng, và cả đối phó với bản thân. Đừng để tâm trí bị xao lãng vì những câu nói đùa của đối tác. Bạn hãy tập trung vào mục tiêu và những vấn đề thực tế của mình. Đừng để sự thù địch khiến bạn rơi vào vòng xoáy vô nghĩa của những tranh cãi chỉ vì một vài lời nói. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến cuộc đàm phán rơi vào bế tắc. Bạn cũng nên nhớ rằng sự quan tâm thái quá của đối tác có thể là một thủ thuật đánh lừa nhằm thuyết phục bạn nghe theo họ. Trong trường hợp này, bạn nên dùng lời lẽ lịch sự và dứt khoát để kêu gọi đối tác đi thẳng vào vấn đề.
24. Cùng chia sẻ lợi ích một cách công bằng
Cho dù đó là nhiệm vụ, một sự tham gia đơn thuần hay một đặc quyền, thì khi các bên đàm phán nói về việc tiếp nhận “một phần của thỏa thuận”, họ thường ngụ ý một vài dạng tỷ lệ phần trăm lợi ích nào đó. Thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng trong thế giới kinh doanh, việc cắt giảm hay gia tăng một phần lợi ích của bất kỳ ai cũng nên được tính toán kỹ lưỡng. Dưới đây là những yếu tố bạn cần quan tâm:
– Điều đó có hợp lý? Tỷ lệ phần trăm lợi ích có thể đóng vai trò quan trọng. Hãy dành phần thưởng này cho những ai thực sự có đóng góp cho quá trình đàm phán: thông thường, đó là những người hay công ty đóng vai trò chủ chốt trong liên doanh, hay những cá nhân sẵn sàng đón nhận rủi ro cụ thể nào đó.
– Tỷ lệ phần trăm dựa trên cái gì? Tỷ lệ này dựa trên tổng doanh thu hay một phần doanh thu cụ thể nào? Hãy cố gắng tìm hiểu và nắm rõ về tỷ lệ phần trăm này. Bạn nên tự mình tính toán. Nếu đối tác đàm phán của bạn có thể giỏi trong việc tính toán các con số, thì anh ta cũng giỏi không kém trong việc che giấu những tính toán đó.
– Cổ phần có liên quan vào việc này không? Cổ phần là một khái niệm rất phức tạp, do vậy bạn nên nhờ đến sự giúp đỡ của các chuyên gia. Công thức tính toán nhiều vô số kể, và các cạm bẫy tính toán cũng vậy. Con số thực tế có thể không phản ánh đúng tình hình, nếu nó không dựa trên các yếu tố như quyền bỏ phiếu, loại cổ phần, thanh khoản, quyền hoán đổi, quyền đăng ký….
– Thời hạn thanh toán sẽ như thế nào? Đương nhiên các thoả thuận có thể kéo dài hàng năm trời. Mức phần trăm này và thời gian nhận được có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ người nhận và lý do nhận. Hãy tự hỏi bản thân: Những khoản thanh toán như thế này có nên tiếp diễn mãi mãi? Nếu không, thời điểm dừng lại sẽ là lúc nào?
– Ai là người vội vã? Những người có phần trăm lợi ích lớn trong thoả thuận thường rất nôn nóng kết thúc đàm phán. Một khi không có thoả thuận, họ sẽ không có phần trăm lợi ích đó, vì thế họ rất mong muốn có được nó sớm nhất. Đây là yếu tố có thể đoán biết được trong nhiều cuộc đàm phán trên cơ sở những tán thành hay phản đối của bạn.
25. Chiến thắng nỗi sợ hãi … đàm phán
Có nhiều người cảm thấy việc thương lượng có vẻ như hạ thấp danh dự của họ. Họ cho rằng như vậy là họ đang phải cầu xin đối tác ban cho một ân huệ nào đó. Tuy nhiên, đối với phần lớn mọi người, vấn đề không chỉ là các điểm yếu về tâm lý, mà đó còn là sự lúng túng tự nhiên khi phải đối mặt với một đối thủ mới hay một hoàn cảnh mới.
Giải pháp cho việc này cũng rất đơn giản: Hãy học hỏi và rèn luyện các kỹ năng đàm phán cần thiết. Bạn có thể nhờ cấp trên hay đồng nghiệp hướng dẫn cho bạn. Bạn cũng có thể tham khảo sách báo hay bài viết về kỹ năng đàm phán, tham gia các buổi thảo luận, nhờ đến sự giúp đỡ của một ai đó chuyên về đàm phán, tổ chức các buổi họp bàn, thảo luận để bạn có cơ hội rèn luyện các kỹ năng này. Thậm chí, với vị trí một người tiêu dùng bình thường, bạn có thể tiết kiệm khá nhiều tiền, nếu bạn có được một vài kỹ năng đàm phán tốt để… trả giá mỗi khi mua sắm!.
